20. yüzyılın başlarında Kazakistan'da kurulan bir ulusal hareket ve geçici hükümettir. Bu hareketin kökleri, Rusya İmparatorluğu'nun son dönemlerinde Kazak entelijansiyası arasında doğan milli bağımsızlık ve özerklik taleplerine dayanır. Alaş Orda'nın temel amacı, Kazak halkının siyasi, kültürel ve ekonomik haklarını savunmak, kendi kendini yönetme hakkını kazanmak ve Kazakistan'ın bağımsızlığını sağlamaktı.
Alaş Orda hareketi, Çarlık Rusyası'nın çöküşünden sonra, 1917'deki Rusya Devrimi sürecinde ortaya çıktı. 1917'de Bolşevik Devrimi'nin ardından Rusya'nın birçok bölgesinde milliyetçi ve özerklik yanlısı hareketler yükselmeye başladı. Alaş Orda, Kazak entelijansiyası tarafından bu dönemde kuruldu ve Kazak halkının çıkarlarını temsil eden bir siyasi yapı olarak görev yaptı.
Alaş Orda, Aralık 1917'de Kazakistan'ın Semey şehrinde ilan edildi. Hareketin liderliğini, o dönemin önde gelen Kazak aydınlarından olan Alihan Bökeyhanov, Ahmet Baytursunov, ve Mircakip Dulatov gibi isimler üstlendi. Bu aydınlar, Kazak halkının kültürel kimliğini korumak, eğitim sistemini modernleştirmek ve siyasi özerklik kazanmak için yoğun çaba gösterdiler.
Alaş Orda'nın yükselişi Bolşeviklerle çatışmaya yol açtı. Başlangıçta Bolşeviklerle bir uzlaşma arayan Alaş Orda liderleri, merkezi hükümetin Kazak özerkliğini kabul etmemesi nedeniyle Bolşeviklere karşı muhalif bir duruş sergiledi. Bu çatışmalar, Alaş Orda hükümetinin Bolşevikler tarafından zorla dağıtılmasına ve liderlerinin tutuklanmasına kadar gitti.
1920 yılına gelindiğinde Alaş Orda hareketi resmen sona erdi. Sovyet yönetimi, Kazak özerkliğini tanımadan, Kazakistan'ı Sovyetler Birliği'nin bir parçası haline getirdi. Alaş Orda'nın birçok lideri, Sovyet rejimi tarafından baskı altında tutularak ya sürgüne gönderildi ya da infaz edildi.
@
neden bekliyorsun?
bu sözlük, duygu ve düşüncelerini özgürce paylaştığın bir platform, hislerini tercüme eden özgür bilgi kaynağıdır.
katkıda bulunmak istemez misin?