1830'larda fransız bilim insanı gaspard-gustave de coriolis matematiksel olarak hesaplayarak kendi adını verdiği teoridir. aslında bu etki çok öncelerden bilinse de bunu ispatlayan kendisidir. anlattığı şey aslında bugün dünyamızda su akıntılarının ve rüzgarların neden spiral şekilde hareket ettiğidir.
bu etki dünyanın dönüş hızının kendi içindeki olayları etkilemesini ve onların aslında düz hareket etmelerine rağmen spiral bir kıvrılma gerçekleştirmesini açıklıyor. rüzgar akımları kuzey yarım kürede rüzgarlar kuzeye doğru kıvrılma yaparken güneyde güneye doğru kıvrılma yaparlar. aynı şekilde okyanus akıntılarında oluşan yön değişimleri de bu etkiyle açıklanabilir.
görsel
bunu daha basit bir ifadeyle anlatacak olursak eğer, dönen bir salıncakta olduğunuzu ve karşınızdaki kişiye top attığınızı düşünün. karşınızdaki kişiye değil yanınızdaki kişiye ulaşacaktır o top. nedeni koryolis etkisidir. bununla ilgili güzel bir deney yapılmış.
video
evet aklınıza gelen lavabodaki su akıntılarının farklı yarımkürelerde neden farklı yönlere açıklayan da yine bu etkidir.
görsel
bu etkiyi bilmek balistik füzeleri programlamamızı ve uzun mesafe uçuşlarında da gerekli önlemleri almamızı sağlayan önemli bir etkidir. gerçek kuvvet değil yalancı kuvvetlerdendir.
kaynak 1, 2, 3 ve 4
görsel kaynağı 1 ve 2
neden bekliyorsun?
bu sözlük, duygu ve düşüncelerini özgürce paylaştığın bir platform, hislerini tercüme eden özgür bilgi kaynağıdır.
katkıda bulunmak istemez misin?