ı. serhas (xerxes)

çok büyük tek hatası vardır o ki termofilde grekleri yenmiş ve tahliye edilen atinaya girmiştir. spartayıda fethetmişti. elinde sağlam bir donanma vardı vardı ve grekler bugün mora dediğimiz yarımadaya sıkışmıştı ancak salamisteki donanmalarıyla beraber buna karşın karada durumları kötüydü.aslında kara gücü olan pers ordusunun donanmasını doğrudan denizci greklerle hem de onların ana yurdunda pers donanma ve denizcilerin ilk defa gördüğü bir alanda karşı karşıya getirmek aptallıktı.yapılması gereken kara ordusunun ilerlemesi pers donanmasının da tamamen kara ordusuna lojistik destek vermesi yaralıları tahliye etmesi ikmal getirmesi gibi takviye hareketlerde bulunmasıydı. karada yenilip sıkışan yunanların donanması yakılmaya çalışılabilirdi. büyük bir donanma savaşı kaybetmek hem savaşın ilk sebebi olan iyon şehir devletlerini kontrol edememeye hem de atina ve spartanın deniz yoluyla iyonyalılarla destek ticaret ve iletişiminin güçlenmesine neden olmuştur. en kötüsüyse kara ordusu açlık hastalık savaş yorgunluğu takviyesizlik ve uzun yol nedeniyle perişan olmuştur. denizci ve kolonici greklerin donanmalarıyla beraber uzak diyarlara gitmelerine bile izin verilebilirdi. hiçbir şey yapılmasa bile genel durum korunsa o da olurdu nasılsa sparta ve atina işgaldeydi.yunan donanması hamle yapse pers donanması doğal korunaklı (mesela bugünkü izmir limanı) limanlara çekilip kara ateşiyle yunan donanmasını mahvedebilirdi.heralde serhes güç zehirlenmesine uğradı da salamis limanına sürdü donanmayı ölümcül hataydı.bu hata sarıkamış harekatı hatasıyla kapışır.

hayatını google'dan okuyabilirsiniz ben en can alıcı kısımdan bahsedeyim.

Hellespont'un (MÖ 480) karşısında Yunanistan'a yaptığı büyük istila ile tanınır, bu 300 spartalı meselesin yani.

ayrıca bu sefer termopolis, Salamis ve Plataea savaşlarıyla işaretlenmiştir. Nihai yenilgisi Ahameniş İmparatorluğu'nun çöküşünün başlangıcını oluşturmuştur.