cemal paşa

İttihat Terakki Cemiyeti'nin Önde Gelen İsimlerinden Birisi. Ortadoğu'da Osmanlı Topraklarında Yerli Halkın İhanetini ve İngilizlerle İşbirlikçi Olduklarını Canlı Şekilde Gören ve Bunu Yaşayan Komutan. Eğer İhanet İçinde onları İdam edip asmışsa vatan için yapmıştır

sırf astıkları sayesinde o zamanki şam vilayetine kadar topraklar türk mülkü olarak kalabilirdi şayet mondrosa kadar direnebilseydik. paşa çok faydalı işler yaptı ama alman kışkırtmasıyla kanala saldırması nasıl tanımlasam bilemedim.

" Cemâl Paşa Türkün mühim bir servetini ve kanını Filistin çöllerinde lüzumsuz döktükten ve Suriye hezimetinin temelini de kurduktan sonra Anadoluya avdet ederken benim, doğru görüşlerime karşı gerek şahsıma ve gerekse vatanımıza karşı yaptığı yanlış işleri düşünerek vicdan acısı duydu ve keşke, dedi! Fakat bu günahını hâtırasında iki satırla olsun itiraf etmedi. Bu mühim bahsi ben pek çok bilinmeyen diğer hakikatler gibi ulu tarihimize takdim edeceğim. Ahmet Cemâl Paşayı 1338 (1922) senesinde Tifliste şehit ettiler. Vatancüda kalan cenazesini (Erzurum) a nakil ile Kars kapısı dışarısında Hafız Hakkı Paşa için yaptırdığım bir şehitliğe tazimatla defnettirdim." K.K

Oğluna yazdığı son mektup,

Sevgili oğlum Ahmed ;
Ben uzunca bir seyahate çıkıyorum. İhtimal ki sizi uzun müddet göremeyeceğim. Ve yine ihtimal ki benden uzun müddet haber alamayacaksınız. İşte sana bu mektubumla bazı nasihatler vereceğim. O nasihatleri can kulağıyla dinle, onların haricine çıkma.
Oğlum,
Sen benim en büyük evladımsın. Benden sonra ailemizin erkeği sensin. Sana ismimden başka miras kalacak hiçbir şeyim yoktur. Hiç beş paralık bir servete malik değilim. Ben ölürsem, annenin birkaç parça elması bütün aileyi ancak üç sene kadar iaşe edebilecek bir şey tutar. Ondan sonra ananı, halanı, büyükanneni himaye edecek, onları kimseye muhtaç olmayarak besleyecek olan ancak senin çalışkanlığındır. Dünyada kendi sa'yinden (emeğinden) başka hiç kimseye güvenme. Hiç kimseden on para bile isteme. Ne kazanırsan onları annen ve kardeşlerin için sakla. Sen gayet fakirane bir hayat geçir. Her şeye tahammül et. Fakat anneni aç bırakma, namerde muhtaç etme.Eğer ben ölürsem, annen memlekete dönecek. Sen tahsilini ikmal ettikten sonra annenin yanına gidersin. Ve onunla beraber kendine bir iş bulursun. Yapacağın tahsil ziraat olduğu için toprak işinden başka hiçbir şeye ehemmiyet verme. Bu meslek seni de, ailemizi de pekâlâ geçindirebilir. Azamet satma. Daima mahviyetkâr (alçakgönüllü) ol. Hiç kimsenin kalbini incitme. Kardeşlerinle, bahusus Mehmet'le güzel geçin. Kardeşlerini her zaman himaye et. Onları kimseye çiğnetme. Vatan muhabbeti, Türklük muhabbeti senin en büyük ziynetin olsun. Vatanını, Türklüğü her şeyden ziyade sev. O ikisi için hiçbir fedakârlıktan çekinme. Ben öldükten sonra benim şimdiye kadar takip ettiğim yolu aynen sen takip et. Ölmez sağ kalır ve yine size kavuşursam, seni istediğim gibi çalışkan, mert ve namuslu bir genç görürsem, çektiğim ve bundan sonra çekeceğim bin türlü meşakkatleri kâmilen (bütünüyle) unutacağım. İşte yavrum, saba söyleyeceklerim bunlardan ibarettir. Seni cenabı hakkın birliğine emanet ederim evladım. Baban Ahmet Cemal, 12 Mayıs 1920